Trong những năm đầu mới thành lập Trường, khoa Hướng nghiệp (dự bị Đại học) ra đời nhằm thu hút số học sinh không thi đỗ vào đại học ôn thi để sang năm sau thi lại. Một đặc thù của loại hình Hướng nghiệp tại Trường ta là không chỉ tổ chức ôn thi văn hóa, mà còn tổ chức cho các em học trước một số môn thuộc chương trình đại học, gồm 02 môn cơ bản: Tiếng Anh và Tin học. Nếu năm sau các em thi đỗ vào Trường, hai môn này sẽ được miễn học, giúp các em có thêm thời gian tập trung cho các môn khác. Và từ đó, trong hệ thống lớp học của Trường đã hình thành cách đặt tên các lớp như 3A, 4A, 5A… Nhu cầu theo học chương trình này của các em rất lớn, tuy nhiên do điều kiện cơ sở vật chất còn hạn chế, nên hàng năm Trường chỉ có thể tiếp nhận tối đa khoảng 2.000 học viên. Sau 6 năm hoạt động, hệ đào tạo Hướng nghiệp tạm dừng khi có quy chế tuyển sinh mới của Bộ.

Không đào tạo Hướng nghiệp, Khoa chúng tôi được Giáo sư Hiệu trưởng giao nhiệm vụ mới: hoàn tất các thủ tục để xin phép Bộ Giáo dục và Đào tạo cho phép đào tạo đại học theo hình thức vừa làm vừa học (VLVH). Ngày 31/10/2006, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Quyết định số 6194/ QĐ–BGDĐT, chính thức giao cho Trường ta nhiệm vụ đào tạo đại học theo hình thức VLVH, với các ngành: Ngôn ngữ Anh, Ngôn ngữ Trung Quốc, Tin học, Kế toán, Tài chính - Ngân hàng và Quản trị kinh doanh. Và ngay sau đó một thời gian, ngày 22/11/2006, Hiệu trưởng ra quyết định số 274/QĐ–TCCB về việc thành lập Khoa đào tạo Tại chức (VLVH). Ngay khóa đầu tiên tổ chức tuyển sinh, đã có gần 300 thí sinh đăng kí dự tuyển với các ngành: Quản trị kinh doanh, Kế toán, Tài chính - Ngân hàng, và được tuyển sinh liên tục trong các năm học tiếp theo. Tiếp đó, căn cứ vào nhu cầu học theo hình thức VLVH tại các địa phương, cùng với tầm nhìn chiến lược của Giáo sư Hiệu trưởng, ngày 29/9/2007, Hiệu trưởng ra quyết định số 171/QĐ–ĐHTC về việc mở các lớp đại học Tại chức tại địa phương. Từ đó, hoạt động đào tạo tại chức của Khoa, website.hubt.edu.vn ngoài “mặt trận” ở Hà Nội, được mở rộng “mặt trận” ra các địa phương. Tỉnh Vĩnh Phúc (tên cũ) là địa phương đầu tiên phối hợp với Trường mở lớp liên kết đào tạo ngành Kế toán. Và tiếp sau đó, hàng năm Trường đều tổ chức lớp đại học ngành Kế toán, ngành Quản lý nhà nước hình thức VLVH tại tỉnh Vĩnh Phúc (từ năm 2007 đến năm 2015). Tiếp nối thành quả đó, hàng loạt các đơn vị ở các tỉnh xin phối hợp với Trường ta mở lớp đại học theo hình thức VLVH như: Lào Cai, Gia Lai, Bắc Giang, Lai Châu, Sơn La, Phú Thọ, Ninh Bình, Thái Bình, Hải Phòng, Hải Dương, Nam Định, Hà Nam, Hòa Bình… có thời điểm tổng quy mô đào tạo sinh viên Khoa đào tạo Tại chức lên tới hơn 5.000 sinh viên ở khắp các tỉnh, thành trên cả nước, trong đó có đến 50% là tại các địa phương. Và đến tận bây giờ tại các tỉnh như: Sơn La, Lào Cai, Hòa Bình (cũ), Hải Dương (cũ), Hà Giang (cũ) vẫn còn lớp đại học hình thức VLVH của nhà Trường gồm các ngành Kế toán, Luật Kinh tế và Quản lý nhà nước. Giáo sư Hiệu trưởng Trần Phương với di sản “mở ô cửa đổi mới” đã chỉ đạo và tiên phong mở ra hình thức liên kết đào tạo và mở lớp tại các địa phương cho Trường ta, mà mãi sau đó gần 1 năm Bộ Giáo dục và đào tạo mới có Quyết định số 42/2008/ QĐ-BGDĐT, ngày 28/07/2008 về việc Ban hành quy định về liên kết đào tạo trình độ trung cấp chuyên nghiệp, cao đẳng, đại học để chuẩn hóa khâu liên kết đào tạo.

Việc mở rộng hoạt động đào tạo nhằm mục tiêu để tri thức không “nằm yên trong ngăn kéo”, mà được lan tỏa rộng rãi trong cộng đồng. Để hiện thực hoá điều đó, việc mở thêm các hình thức đào tạo ngoài chính quy (như VLVH và đào tạo từ xa) là một bước đi mang tầm nhìn chiến lược của Giáo sư Hiệu trưởng cùng tập thể Ban Giám hiệu. Chủ trương này không chỉ đáp ứng nhu cầu học tập đa dạng của xã hội, mà còn tạo cơ hội cho những đối tượng đang đi làm hoặc không có điều kiện học tập trung được tiếp tục học tập, nâng cao trình độ, kiến thức và kỹ năng, đồng thời vẫn duy trì công việc hiện tại. Giáo sư Hiệu trưởng Trần Phương không chỉ là người khai phóng cho sự ra đời và phát triển loại hình đào tạo VLVH của HUBT, mà Thầy còn rất quan tâm đến chất lượng đào tạo của hệ này. Thầy từng chia sẻ: “Đối tượng VLVH chủ yếu họ đã đi làm, có thực tiễn nên dạy cho họ 120 đơn vị học trình với thời gian 4 năm là phù hợp”. Thầy luôn xem xét kỹ, chỉnh sửa các chương trình đào tạo trước khi ban hành, đồng thời phân công từng môn học cho các khoa chuyên ngành để tham gia giảng dạy, nhằm đảm bảo chất lượng chuyên môn… Không chỉ chú trọng chương trình đào tạo, việc tổ chức thi cho đối tượng VLVH cũng được Thầy quan tâm và tạo điều kiện tối đa. Thầy cho phép sinh viên đại học hệ VLVH được thi theo hình thức tự luận, và thi tốt nghiệp (không phải đi thực tập và làm đồ án tốt nghiệp). Thầy từng nói: “Sinh viên VLVH họ kết hợp vừa đi làm vừa đi học, họ đã có thực tế rồi, nên cho họ thi tốt nghiệp, vượt qua kì thi đó đã là gian nan, cố gắng lắm rồi”. Với tấm lòng nhân văn và sự thấu hiểu hoàn cảnh của sinh viên như vậy, Giáo sư Trần Phương đã tạo nên nguồn động lực to lớn, giúp nhiều thế hệ sinh viên vượt qua khó khăn và hoàn thành chương trình đào tạo. Ngoài việc chỉ đạo, quan tâm đến chương trình đào tạo, đến sinh viên hệ VLVH, Thầy luôn quan tâm đến chế độ cho giảng viên: các lớp VLVH thường được tổ chức ngoài giờ hành chính (các tối hoặc 02 ngày cuối tuần). Thầy cho phép giảng tối và giảng chủ nhật được tính hệ số 0,1; 0,2; giảng viên đi giảng cho hệ VLVH ở các địa phương được hưởng thêm phụ cấp là 1.000đ/1 km, mặc dù chỉ là những quan tâm nhỏ của Thầy, nhưng đó là nguồn cổ vũ, động viên rất lớn cho đội ngũ cán bộ, giảng viên tham gia đào tạo cho hệ VLVH của Nhà trường. Hiện tại Khoa đào tạo Tại chức có quy mô đào tạo gần 1.000 sinh viên, với các ngành: Kế toán, Quản trị kinh doanh, Tài chính - Ngân hàng, Tin học, Ngôn ngữ Anh, Ngôn ngữ Trung Quốc, Luật Kinh tế, Quản lý nhà nước. Giáo sư Hiệu trưởng Trần Phương không chỉ dừng lại ở việc sáng lập một ngôi trường, mà Thầy còn là người kiến tạo một mô hình đại học mở, chấp nhận và thúc đẩy sự đa dạng các hình thức học tập; xã hội hóa giáo dục và đào tạo nhân lực, nhân lực chất lượng cao đã tạo điều kiện thuận lợi để các hình thức đào tạo linh hoạt như VLVH phát triển, đáp ứng nhu cầu học tập suốt đời của mọi đối tượng. Nhìn lại chặng đường hình thành và phát triển của Khoa đào tạo Tại chức, ở mỗi giai đoạn đều in đậm dấu ấn chỉ đạo, định hướng và tầm nhìn sâu rộng của Giáo sư Hiệu trưởng Trần Phương. Sự hình thành và phát triển như vậy, đâu là nguyên nhân tạo nên kết quả đó. Ngoài sự cố gắng nỗ lực của cán bộ trong Khoa, đó còn là sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Giáo sư Hiệu trưởng Trần Phương-một con người lỗi lạc không thể nói hết bằng lời, Thầy đã dành cả cuộc đời cho sự nghiệp cách mạng nói chung và sự nghiệp giáo dục đào tạo nói riêng. Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội sẽ gặt hái nhiều thành tích to lớn hơn nữa và luôn trường tồn cùng năm tháng. Đó là niềm mong muốn và tự hào của tất cả cán bộ, giảng viên, sinh viên.

PGS.TS. Trần Ngọc Chương

TS. Nguyễn Đại Lâm